ကိုကိုလင္း (ရန္ကုန္တကၠသိုလ္)
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အစၥလာမ္ဘာသာ ကိုးကြယ္သူေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္က ရိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္ေတြ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္ခံေနရတ့ဲ ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ရခိုင္ေတြသာလွ်င္ တာဝန္ရွိတယ္လို႔ ေျပာရ မွာထက္ စီးပြားေရး ေလာဘသားေကာင္ျဖစ္ေနတ့ဲ ႏိုင္ငံႀကီးဆိုသူေတြ ပိုၿပီးတာဝန္အရွိဆံုးပါခင္ဗ်ား။
ဒီစီပြားအျမတ္ထုတ္၊ ကိုယ္က်ိဳးရွာ ေလာဘသားေတြေၾကာင့္ ကမၻာႀကီးမွာ စစ္မီးႀကီး ႏွစ္ႀကိမ္ထေလာင္ ရၿပီး၊ သိန္းနဲ႔ခ်ီတ့ဲ အျပစ္မဲ့ ျပည္သူေတြ ေသေၾကခဲ့ရတယ္။ ဒါေတာင္ ဒီႏိုင္ငံႀကီးေတြက ဗိုက္မဝေသး ပါဘူး။ သူတ႔ိုရ့ဲ မိုက္မိုက္ကန္းကန္း စီးပြားကိုယ္က်ိဳးရွာလိုတ့ဲ ေလာဘေၾကာင့္ ကမၻာေပၚမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ကဲ့သို႔ အသတ္ခံေနရသူ ဘယ္ေလာက္ရွိေနၿပီလဲ ဆိုတာ ဖန္ဆင္းရွင္ ဘုရားသခင္ဘဲသိပါတယ္။
အဲဒီႏိုင္ငံႀကီးေတြရဲ့ နည္းပရိယာယ္ကိုလဲ ၾကည့္ပါအုန္း။ ယင္းတို႔ရဲ့ စီးပြားေရးၿပိဳင္ပြဲမွာ အစၥလာမ္ အယူ ၀ါဒနဲ႔ အဲဒီအယူကိုလိုက္ေနတ့ဲ မူဆလင္ေတြကို အေၾကာင္းရင္းခံထားတယ္။ တခ်ိဳ႕က မူဆလင္ေတြကို ေထာက္ခံ သေယာင္နဲ႔ လမ္းေၾကာင္းကိုလိုက္ၿပီး၊ ေနာက္တခ်ိဳ႕က အဲဒါကိုဆန႔္က်င္တဲ့ဘက္က မားမား မတ္မတ္ ရပ္တည္ၾက တယ္။
ဒီလိုေျပာေတာ့ ဘာေၾကာင့္မူဆလင္ကိုဘဲ ပစ္မွတ္ထားသလဲ…ဆိုၿပီး လူေတြေမးစရာေတာ့ ျဖစ္ေန လိမ့္မယ္။ ရွင္းရွင္းေလးပါ။ ေငြေရးေၾကးေရး တတ္ႏိုင္တဲ့ႏိုင္ငံေတြမွာ မူဆလင္ႏိုင္ငံေတြက အထူး သျဖင့္ အာရပ္ကမၻာက အမ်ားဆံုး ဘဲေလ။ ေရာင္းလို႔ေကာင္းတယ္၊ အျမတ္ရဖို႔ေကာင္းတယ္။ ၿပီးရင္ မူဆလင္ေတြဆီမွာ ဘုရားသခင္ေပးတ့ဲ ေငြေၾကးသာရွိၾကၿပီး နည္းပညာမရွိဘူးေပါ့။ ဥေရာပရဲ့ ဇိမ္ခံ ပစၥည္းေတြ၊ အေမရိကန္ရ့ဲ ေခတ္မီစက္ကရိယာေတြက အစ တရုတ္၊ အိႏၵိယရ့ဲ အစုတ္အျပတ္အထိ အကုန္ဝယ္ရတာဗ်။
ဒီအေၾကာင္းတရားရဲ့ အက်ိဳးဆက္ဟာ ရိုဟင္ဂ်ာလို ကံဆိုးတ့ဲ လူနည္းစုေတြ ေသြးစြန္႔ရတ့ဲ ဘဝကို ျဖတ္သန္းေန ရတာဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗမာအစိုးရနဲ႔ ရခိုင္အစြန္းေရာက္ဝါဒီေတြကလဲ… မုသားတစ္ရပ္ကို အဖန္ဖန္သံုးျခင္းျဖင့္ အမွန္တရား ျဖစ္သြားတယ္… ဆိုတဲ့အတိုင္း သမိုင္းဆိုင္ရာ အေထာက္အထားေတြ ေတာင္လိုပံုေနတာေတာင္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ တဘက္ႏိုင္ငံက ခိုးဝင္လာတ့ဲ ဘဂၤါလီေတြျဖစ္တဲ့လို႔ ေျပာလိုက္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ မရွိဘူးလို႔ေျပာလိုက္၊ အိုးအိမ္ေတြပ်က္ဆီးပစ္ကာ ျမစ္ေခ်ာင္းေဘးမွာ တဲထိုးေနရတဲ့ဘဝကို ေရာက္ေစခဲ့ၿပီး တတိယႏိုင္ငံ ေခၚသြားပါလို႔ ရင္ေကာ့ၿပီး ေတာင္းဆုိမႈျပဳလိုက္၊ အစိုးရလံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႕ဝင္ေတြက ဝိုင္းဝန္းၿပီး ၾကက္၊ ငွက္သဖြယ္ သတ္ျဖတ္ၿပီး လံုးဝမဟုတ္ဘူးလ႔ို ျငင္းဆန္တဲ့အျပင္ ေမဒီယားတိုက္ပြဲ ဆင္ႏႊဲေနတယ္လို႔ အျပန္စြပ္စြဲလိုက္၊ ေျပာင္းျပန္ အေရးယူ ႏွိပ္ကြက္ေခ်မုန္းလိုက္ အစရွိတ့ဲ မုသားေတြကို ျမန္မာ့သယံဇာတအေပၚ ေလာဘေဇာတက္ေနတ့ဲ ထို ႏိုင္ငံႀကီးေတြ မသိဘူး ဆိုတာ ျဖစ္ႏိုင္ပါ့မလား။ ဒီေလာက္ေခတ္မွီတ့ဲ စက္ကရိယာနဲ႔ Information and Communication Technology (ICT) အထြဋ္အထိပ္ ေရာက္ေနတဲ့ေခတ္မွာ အဲဒီႏိုင္ငံႀကီးေတြ မ်က္စီလည္ေန တယ္မ်ား မထင္ပါနဲ႔။ သူတ႔ိုေတြ တိတိက်က်နဲ႔ စံုစံုလင္လင္ သိေနတယ္။
ဆိုၾကပါစို႔၊ လြတ္လပ္တ့ဲ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကေန ဘဂၤါလီမ်ား ငရဲလိုဘဲလို႔ ေျပာလို႔ရတ့ဲ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ခိုးဝင္ေန ထိုင္ၾကတယ္ဆိုတာ လက္ခံရေအာင္ အဲဒီႏိုင္ငံႀကီးသားေတြ အကုန္ျမက္စားတ့ဲ အရာေတြ ဘဲလား။ သမိုင္း သက္ေသခံ သာဓကေတြ ဖတ္လို႔မကုန္ေအာင္ရွိတာ အလုပ္မ်ားလို႔ ေလ့လာဖို႔ အခ်ိန္မရဘူးဆိုပါေတာ့၊ ၁၉၇၈ ကေန ရိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔လက္တြဲၿပီး လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိတ့ဲ အဲဒီႏိုင္ငံသား ေတြက သက္ေသခံလ်က္ရွိတ့ဲ… ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ဘဂၤါလီနဲ႔ ရိုရာယဥ္ေက်းမႈနဲ႔၊ ေျပာစကားေတြ ဆင္တူသေလာက္ဆိုေပမယ့္ ကြာျခားမႈေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္…ဆိုတ့ဲ အေျပာကိုေတာ့ မၾကားပါဘူး ဆိုတာ ဟုတ္ရဲ့လား။
ၿပီးေတာ့ ျမန္မာျပည္သူေတြ ကိုယ္၌က ကိုယ္တိုင္းျပည္ကိုယ္မေနရဲလို႔ အဲဒီႏိုင္ငံႀကီးေတြက ခိုလႈံခြင့္ ေပးထားတာ မနည္းပါဘူး၊ အဲဒီလို ႏိုင္ငံတစ္ခုထဲကို ေငြေၾကးအနည္းငယ္ေပးရံုျဖင့္ လြယ္ကူစြာ ႏိုင္ငံကူးပါ့စ္ပို႔ရယူၿပီး ကမၻာ့ ႀကိဳက္တဲ့ႏိုင္ငံကို သြားႏိုင္တ့ဲ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက ျပည္သူေတြ ခိုးဝင္ၿပီး၊ လဝကကို ပိုက္ဆံေတာင္လို ပံုေပး ေနထိုင္တယ္ဆိုတာ လကၡံစရာလား။ ပါကိစၥတန္၊ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်၊ အိႏၵိယ၊ မေလးရွား ႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ကိုယ္တိုင္တို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံက ရိုဟင္ဂ်ာေတြ သူတ႔ိုႏိုင္ငံ ထဲမွာ ဘယ္ေလာက္ ေနထိုင္လ်က္ရွိတယ္ဆိုၿပီး ျမန္မာျပည္ျပန္ပို႔ဖို႔ ဘယ္ေလာက္ႀကိဳးပမ္း ေနတဲ့ ဆုိတာ အဲဒီႏိုင္ငံႀကီးေတြ မသိလို႔လား။
ဒါေတြအကုန္ေဘးခ်ိတ္ထားပါ။ ဗမာစစ္အုပ္စုနဲ႕ ရခိုင္အစြန္းေရာက္ေတြ ေျပာစကားအတိုင္း ခိုးဝင္ ေနထိုင္လ်က္ ရွိတယ္ဆိုရင္ေတာင္ အေရအတြက္အားျဖင့္ နည္းနည္းပါးပါး မဟုတ္ပါဘူး။ သိန္း၊ သန္းနဲ႕ခ်ီတ့ဲ အျခားႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံသားေတြ ႏိုင္ငံတစ္ခုကို ဝင္ေရာက္ေနထိုင္ရာကလဲ ေျမပိုင္ယာပိုင္ရွိ ေနတယ္အထိပါဘဲ။ အဲဒီလိုခိုးမဝင္ခင္ ဒီရခိုင္မွာ မူဆလင္ေတြ အခုေနထုိင္ၾကတ့ဲ ၿမိဳ႕နယ္ေတြ အားလံုး ဟာ ေျမကြက္လပ္ႀကီးမ်ားလား။ မဆလေခတ္ က ၁၉၇၈ ခုႏွစ္ကတစ္ႀကိမ္၊ နဝတေခတ္ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္တုန္းက တစ္ႀကိမ္ ထြက္ေျပးခဲ့တ့ဲ ဒုကၡသည္ေတြကို ျပည္ေတာ္ျပန္ခြင့္ျပဳပံု၊ နဝတ တက္လာ ကတည္းက နစကတပ္ဖြဲ႕ကိုပို႔ၿပီး (၃)လ တစ္ႀကိမ္ မိသားစု ဓါတ္ပံုမ်ားရိုက္ၿပီး လူအဝင္အထြက္၊ အေလွ်ာ့ အတိုးကို က်စ္က်စ္လစ္လစ္ စိစစ္ခဲ့ပံု၊ အျဖဴေရာင္ ယာယီ ႏိုင္ငံသားကဒ္ျပားေတြကို အမ်ိဳးသား မွတ္ပံုတင္နဲ႔ လဲၿပီးေပးခဲ့ပံု၊ အရြယ္ေရာက္သူ ရိုဟင္ဂ်ာအားလံုးကိုလဲ အဲဒီကဒ္ျပားမ်ား ေပးကိုင္ေစခဲ့ပံု အဲဒါေတြအားလံုးဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံသားေတြပါလို႔ ေျပာေနတာနဲ႔ မတူဘူးလား။ ဘာလ႔ိုအဲဒီအခ်ိန္မွာ မေမာင္းထုတ္ဘဲနဲ႔ အခုမွလာၿပီး ဒါမ်ိဳးေတြေျပာတာကို နားလည္တဲ့သူ မရွိေတာ့ဘူးလား။
လဝက ဝန္ႀကီးဦးခင္ရီက မ်က္ႏွာဆုတ္ၿဖဲၿဖဲနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာ မရွိဘူးလို႔ေျပာခဲ့တယ္။ မရွိယင္ မရွိေတာ့ဘူးဘဲ ထားလိုက္ပါ။ ဒီလိုဆိုရင္ စစ္ေတြမွာ ဘာျဖစ္လို႔ သန္းေခါင္စာရင္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ လို႔ တစ္ဦးဦးက ျဖည့္လိုက္ရင္ အေရးယူမယ္လို႔ ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့ရတာလဲ။ ဟိုေရွ႕ဖံုး၊ ေနာက္ေပၚ … ဆိုတာနဲ႔ မတူလြန္းဘူးလား။ ဦးခင္ရီေရ…လိမ္မ်ားလိမ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ ပီပီျပင္ျပင္ လုပ္ပါလို႔… ေျပာရ မလိုပါဘဲ။
MSF ကို ရခိုင္ျပည္နယ္ကေန က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ ရပ္ခိုင္းလိုက္တာက ေနာက္ထပ္သက္ေသခံ အခ်က္တခ်က္ျဖစ္ေနတယ္။ MSF ဟာ ဒု-ခ်ီးရားတန္း ကိစၥမွာ မမွန္မကန္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဖက္က ဘက္လိုက္ ေျပာဆိုခဲ့တဲ့အတြက္ လုပ္တယ္လို႔ေျပာတယ္။ အဲဒီအဖြဲ႔က ဒု-ခ်ီးရားတန္း ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ယင္းတို႔ႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ခဲ့တ့ဲ အေၾကာင္းကိုဘဲ ေျပာခဲ့တာပါ။ ယင္းကိစၥကို ဘယ္တုန္းက ဘယ္လိုဖန္တီးၿပီး ဘယ္သူက တာဝန္ရွိတယ္လို႔ ေျပာခဲ့တာမဟုတ္ပါ။ တနည္း ေျပာရ ယင္ ဘယ္သူ႕ကိုမွ အျပစ္ေျပာခဲ့ျခင္းမဟုတ္သလို၊ ျမန္မာ ျပည္တြင္းေရးမွာလဲ ဝင္ေရာက္စြတ္ဖက္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီေတာ့ သူတို႔ကို အေရးယူတယ္ဆိုရင္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ေဆးဝါးကုသခဲ့လို႔ပါဘဲ။ အဲလိုမဟုတ္ရင္ေတာ့ အစိုးရအေနျဖင့္ တကယ္ဘဲ အမွန္တရားကို ေဖာ္ထုတ္ၿပီး အေၾကာင္းရင္းကို သိလိုတ့ဲ ဆႏၵသာရွိခဲ့ရင္ ယင္းတို႔ေျပာတဲ့စကားကို ယင္းတို႔နဲ႔ပူးေပါင္းၿပီး ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ လုပ္ရမွာ ျဖစ္တဲ့အျပင္၊ ယင္းတို႔အား အမွန္တရား ေဖာ္ထုတ္ရာတြင္ ကူညီခဲ့တဲ့အတြက္ ေက်းဇူးေတာင္တင္ အုံးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံႀကီးေတြဟာ အဲေလာက္လဲ ငတံုးႀကီးေတြ ဟုတ္ပါ့မလား။ MSF ကို ပထုတ္လိုက္၊ NGO ေတြကို ေမာင္း ထုတ္ရန္ ေတာင္းဆိုလိုက္၊ ကုလသမဂၢကို ဆႏၵျပလိုက္၊ OIC ကို ကန႔္ကြက္လိုက္၊ ႏိုင္ငံတကာ ဝင္ေရာက္စံုစမ္းမႈကို ျငင္းဆန္လိုက္၊ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြကို ရိုဟင္ဂ်ာ lobby ဆိုၿပီး စြပ္စြဲလိုက္…စတာေတြ အကုန္ လံုးကို တခ်ိန္လံုး ေတာက္ေလွ်ာက္လုပ္လာခဲ့တာကို နားမလည္ဘူးမ်ား ထင္သလား။ ဒီေလာက္ လိမ္လိမ္မာမာနဲ႔ ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ လုပ္ေနႏိုင္တာကို သိသိႀကီး၊ ခ်ီးက်ဴး ေထာပနာ ျပဳၿပီး ပီတိျဖစ္ေနတာ မဟုတ္ဘူးလား။
အခုလဲၾကည့္ပါအံုး… ဥပေဒတစ္ရပ္ျပ႒ာန္းလိုက္တယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ အိုးအိမ္ျပင္ဆင္ခြင့္ ဥပေဒ ဆိုပါေတာ့။ တိုက္အိမ္ဆိုရင္ အခြန္က သိန္း (၂၀)၊ သစ္လံုးအိမ္ဆိုရင္ (၁၅) သိန္း၊ ၿပီးရင္ ဝါးကပ္အိမ္ ဆုိရင္ (၁၀) သိန္း ေပး ေဆာင္ရမယ္။ ႏွစ္ဆယ္စုႏွစ္ခုနီးပါး တစ္စံုတစ္ရာ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ခြင့္ မျပဳတ့ဲ လူေတြ မိမိအိမ္ေလးကို ျပဳျပင္ဖို႔အေရး အဲေလာက္ေငြေၾကး ဘယ္တတ္ႏိုင္ပါ့မလဲ။ အဲဒါ ေဆာဖ့္ေပၚလစီ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီပမာဏကို မေပးႏိုင္ေတာ့ သူတ႔ိုရဲ့ေနအိမ္ေတြဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ အလိုလို ၿပိဳလဲက်ၿပီး တဲတိုးေနရမယ့္ကိန္း ဆိုက္ေရာက္ လာပါလိမ့္မယ္။ အိုးအိမ္မရွိတဲ့ဟာကို ေနာက္ဥပေဒတစ္ခုနဲ႕ အစိုးရပိုင္ျဖစ္ေအာင္လုပ္မယ္။ ဒါမွမဟုတ္ တစ္ ဖက္ႏိုင္ငံက ခိုးဝင္လာသူေတြမို႔ လ႔ို အိုးအိမ္အတည္တက်မရွိတာဘဲ…လို႕ ေျပာလာလိမ့္မယ္။ အစိုးရထုတ္ ေပးထားတ့ဲ စာရြက္စာတမ္း ေတြကို မလြယ္ေပါက္ကေန အက်င့္ပ်က္ဝန္ထမ္းေတြကို ေငြေၾကးေပးၿပီး ရယူတယ္လို႔ ေျပာမယ္။ ၿပီးရင္ IDP အျဖစ္ အကုန္ Refugee လုပ္ပစ္လိမ့္မယ္။
မည္သ႔ိုပင္ဆိုေစ အခုရိုဟင္ဂ်ာေတြ ကံဆိုးမိုးေမွာင္က်ေနရမႈဟာ ျမန္မာစစ္အာဏာရွင္မ်ားႏွင့္ အၾကမ္း ဖက္ ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြနဲ႕အတူ စီးပြားေလာဘသားေကာင္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံႀကီးဆိုသူေတြကလဲ လက္ ပြန္တတီး ရွိေနတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီခရီးၾကမ္းဟာ ေတာ္ေတာ္နဲ႕ ၿပီးဆံုးဖို႔ မရွိေသးပါဘူး။ သူတ႔ိုကို ေမွ်ာ္ကိုးၿပီး တစ္စံုတစ္ရာ ေျပာင္းလဲလိမ့္မယ္လို႔ အိမ္မက္မက္ေနရင္ေတာ့ ….